Kısasa kısas mı, kötülüğe, iyilikle karşılık vermek mi ?

Bizim kültürümüz, kötülüğe, iyilikle karşılık ver, der.
Bir başka bakış açısı da, kötülüğe dur demezseniz, yangın gibi her yanı sarar, der.
Başka bir bakış açısı da, bir yanağına tokat atana, öbür yanağını da, dön der.

Ünlü bilim insanı Carl Sagan, bir makalesinde yaşamda benimsenmesi gereken kuralları, şöyle sıralamış:
Altın Kural: Başkalarının size nasıl davranmasını isterseniz siz de, onlara, öyle davranın.
Gümüş Kural: Başkalarının size yapmasını istemediğiniz şeyleri, siz de, başkalarına yapmayın.
Bronz Kural: Başkalarına, onların size davrandığı gibi davranın.
Kısasa Kısas Kuralı: Başkalarıyla önce işbirliği yapın, daha sonra, size nasıl davranırlarsa, siz de, öyle davranın.
Sagan’ın bu kurallarını okuduktan sonra, bunlardan hangilerine öncelik verdiğimizi düşünebilir ya da benimseyebildiklerimizi uygulamaya koyabiliriz; ama unutmayalım ki, altın kural binlerce yıldır değerini hiç yitirmiyor.
Sagan'ın kurallarının hiç biri doğru değil, hiç biri de, yanlış değil.
Sizin, hayatınızda nelerle karşılaşmak istediğinizle ilgili bir meseledir, nasıl davranacağınız.
Kimi, iyi olmak pahasına, kaybetmeyi, göze alır.
Kimi de, kazanmak pahasına, her türlü kötülüğü yapabilir.

Modern toplumlardaki rekabet sistemi, bu kuralların sıralamasını değiştiriyor.
Bu rekabet sistemine, bir de, hırs eklenince, ortaya, korkunç tablolar, vahşileşmiş insanlar çıkıyor.
Kazan da, nasıl kazanırsan kazan, elde et de, nasıl elde edersen et.
Bütün ahlaki, hukuki, insani değerlerin, canı cehenneme.

Bir tarafta, herhangi bir sınırı olmayan, her türlü davranışı kendine mübah sayan insanlar varken, " Altın Kuralı " işletebilir misiniz ?
Belki, " Altın Kuralı " işletirken, " Ben onun, canını yakarsam, o da, benim canımı yakabilir, hakkıdır " diye düşünebilirsiniz.

Ahlaklı insanlar, genellikle, iyi olmayı, her hal ve şartta, iyi olmakla karıştırırlar.
Saf bir biçimde, insanların, kolayca, değişebileceğini düşünürler.

Birisi, Sizden bir miktar para talep ettiğinde, cebinizden çıkardığınız paranın, hepsine göz koyup, zorla alıp kaçabilir.
Otostop yapan birini aracınıza aldığınızda, belki, Size, zarar vermeyi düşünüyordur.
Evlendiğiniz, hayat arkadaşı olarak seçtiğiniz kişi, belki de, Sizden başka, her şeyinizle, ilgileniyor olabilir.
Oy verdiğiniz kişi, hiç de, Sizin düşündüğünüz gibi biri olmayabilir.

O halde, " Gözümü kaparım, vazifemi yaparım " diyerek, kendinizi, kötülerin, salyalar akan dişlerinin arasına mı, bırakacaksınız ?
Kurulan ilahi düzen, karşılıksız bir düzen değildir.
Her şeyin bir karşılığı, bir bedeli vardır.
Yüce yaratıcı, Sizi, cennetine almak için, belli biçimde yaşamanızı ve ibadet etmenizi ister.
Yüce yaradan, kendisine, ibadet etmenizi, bekler ve bunu da, sorgular.


Öyleyse, kişinin, kendi değerlerine sahip çıkmak gibi, bir görevi vardır.
Burada, genelleştirme yerine, her olay, bağımsız olarak değerlendirilmelidir.
Şeriat, hırsızın, kolunu kes, der.
Bu, bir bedeldir.
Evinize giren hırsızdan davacı olmazsanız, mahkeme de, o hırsızı serbest bırakırsa, başkalarına da, zarar verme ihtimali vardır.
Sizi, hayatınızda, taciz eden, emeğinizi, gaspedenlere karşı, kendinizi korumazsanız,  kan kaybından ölürsünüz.
Başta, kendiniz olmak üzere, aileniz, ülkeniz ve bütün insanlığa sahip çıkmazsanız, kötülerin cirit attığı bir ortamda yaşamak zorunda kalırsınız.

Dolayısıyla, altın kuralın içinde, kötülüğe dur demek, kötülüğe güçle, onun anladığı dilde karşılık vermek, vardır.
Başka bir bakış açısından da, kötüye, hak yiyene bir tokat attığınızda, ona, haksızlığının bedelini ödettiğinizde, özgürlüğünü bağladığınızda, o kötüye, aslında iyilik etmiş olursunuz.
Çünkü, böyle davranarak, onu, başka kötülükler yapmaktan, verdiği zararları artırmaktan korumuş olursunuz.


Çocuk tecavüzünü, istismarını alışkanlık haline getirmiş birinin özgürlüğünü kısıtlarsanız, onu, başka çocuklara zarar vermekten alıkoymuş olursunuz.
Ehil olmayanın elinden gücü alırsanız, gücün kötüye kullanılmasının önüne geçmiş olursunuz.

Despot zihniyetli, psikopat birine, Dünya'yı yönetme yetkisini verirseniz, olacaklardan da, mesulsünüz, demektir.
O halde, kötülüğe seyirci kalmak, ahlaklı olmak demek, değildir.

"Altın Kural ", tam tersine, hayata, tam anlamıyla, iyiliği egemen kılabilmek için, müdahil olmayı da, kapsar.






Cafer Günday